Το Διαδίκτυο και η τηλεόραση, αποτελούν ένα βασικό κομμάτι της καθημερινότητας του σύγχρονου τρόπου ζωής. Το διαδίκτυο μπορεί να γοητεύσει τους χρήστες μέσω της προσβασιμότητας και της ευκολίας του και η τηλεόραση μέσω της αμεσότητάς της. Αναμφισβήτητα η τηλεόραση και το διαδίκτυο είναι σημαντικές πηγές γνώσης.

Ωστόσο υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι που ελλοχεύουν από την αλόγιστη χρήση τους. Οι ειδικοί συνιστούν ότι στην προσχολική ηλικία, ένα παιδί μπορεί να εκτεθεί στην τηλεόραση ή στο διαδίκτυο το πολύ μισή ώρα.Τα παιδιά έχουν την τάση να είναι συνεχώς εκτεθειμένα σε υπολογιστές, τάμπλετ, κινητά και τηλεόραση. Με αυτόν τον τρόπο αποκτούν την αίσθηση του «ανήκειν» και λόγω της απουσίας του γονεϊκού ελέγχου, εκπληρώνεται η ανάγκη τους για ανεξαρτησία. Λόγω όλων των προαναφερθέντων, τα παιδιά περνούν μεγάλο μέρος του χρόνου τους στο Διαδίκτυο και τη Τηλεόραση. Ο εθισμός  μπορεί να εμφανιστεί σε παιδιά 10-14, ενώ είναι πιο συχνό σε εφήβους ηλικίας 15-17 ετών. Τα τελευταία χρόνια ,λόγω των ρυθμών ανάπτυξης των «σημερινών» παιδιών έχει παρατηρηθεί ότι ο εθισμός μπορεί να ξεκινήσει και πιο νωρίς απο τα 10!!

Τα αποτελέσματα της παρατεταμένης χρήσης είναι η απομόνωση από την οικογένεια και τους φίλους δημιουργώντας χαμηλή κοινωνική αλληλεπίδραση, η επιθετικότητα, η απομόνωση σε ένα δωμάτιο, να μην τρώνε ή να τρώνε υπερβολικά, να μη γυμνάζονται και να έχουν άστατο ωράριο ύπνου. Επιπλέον, μπορεί να παραμελούν την προσωπική τους υγιεινή και καθαριότητα. Τέλος αξίζει να αναφερθεί ότι παρουσιάζουν απώλεια ενδιαφέροντος όσον αφορά σε πραγματικές εμπειρίες, στην απόκτηση γνώσεων και την ποιότητα ζωής τους.

Η τηλεόραση στην προσχολική ηλικία συχνά χρησιμοποιείται σαν ένας τρόπος για να ηρεμήσει ο γονέας ή να ασχοληθεί με δουλειές του σπιτιού ή ακόμα για να ηρεμήσει και το ίδιο το παιδί το οποίο ενδεχομένως εκφράζει παράπονο, γκρίνια, αντίδραση. Όσο πιο συχνά όμως ένα παιδί εκτίθεται στην τηλεόραση, τόσο χάνει σε σημαντικούς τομείς της ζωής και ανάπτυξής του. Για παράδειγμα, περιορίζεται η κοινωνικότητά του, περιορίζεται η αλληλεπίδρασή του με άλλους με αποτέλεσμα να γίνεται πιο εσωστρεφές, λιγότερο ομιλητικό, σωματικά πιο αδρανές, εύκολο στο να μιμηθεί άλλους, περιορισμένη κριτική σκέψη και φαντασία.

Ένα μεγάλο λάθος που ωστόσο είναι ιδιαίτερα συχνό, είναι όταν η τηλεόραση ή το διαδίκτυο χρησιμοποιούνται την ώρα του φαγητού ή την ώρα κάποιας δραστηριότητας. Το παιδί τη δεδομένη στιγμή που χρειάζεται να μάθει να συγκεντρώνεται ή να μάθει να είναι πιο ευέλικτο και δεκτικό σε νέες τροφές, νέες δραστηριότητες έρχεται αντιμέτωπο άθελά μας, με πολλά και έντονα οπτικοακουστικά ερεθίσματα τα οποία φυσικά το αποσυντονίζουν. Επιπλέον χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στο τι βλέπουν τα παιδιά στην τηλεόραση. Να είναι η εκπομπή κατάλληλη για την ηλικία του παιδιού, να είναι στο επίπεδο κατανόησης του, να μην εκτίθεται το παιδί σε βίαιες σκηνές.

Χρειάζεται :
1.Όταν βλέπουν τα παιδιά σας τηλεόραση, διαλέξτε τις εκπομπές και δείτε τις εκπομπές όσο γίνεται μαζί τους.
2.Συζητήστε με τα παιδιά σας αυτά που βλέπουν ή βλέπετε όλοι μαζί. Μιλήστε για το τι είναι αυτό που τους κάνει εντύπωση και διερευνήστε τους λόγους.
3.Επειδή το διαδίκτυο επιτρέπει στα άτομα που βιώνουν έντονο άγχος στην καθημερινότητα τους, να αποφορτίζονται και να μεταφέρονται σε έναν εικονικό κόσμο, προσπαθήστε να κάνετε άλλα πράγματα που σας ευχαριστούν, γιατί από εσάς μαθαίνουν τα παιδιά σας να κάνουν το ίδιο .
4.Καλλιεργείστε και αναπτύξτε την επικοινωνία στην οικογένειά σας.
5.Χρειάζεται αποδοχή ότι η πλήρης αποχή από το Internet και την τηλεόραση δεν είναι εφικτή. Στόχος λοιπόν είναι η ελεγχόμενη χρήση τους.
6.Εφαρμογή συμπεριφοριστικών τεχνικών για τον έλεγχο της χρήσης, όπως η χρήση ξυπνητηριών που να ορίζουν ένα ανώτατο όριο 30 λεπτών στο Διαδίκτυο ή στην τηλεόραση και μετά για 15 λεπτά ενασχόληση με διαφορετικές δραστηριότητες.
7.Να μην υπάρχει τηλεόραση στο υπνοδωμάτιο των παιδιών.
8.Τα Σαβ/κα και τις αργίες το παιδί και ο έφηβος να μην ασχολείται με την τεχνολογία.
9.Η ώρα του φαγητού είναι αμιγώς ώρα φαγητού χωρίς τηλεόραση.
10.Ποιοτικός ύπνος και ξεκούραση

Για τον περιορισμό λοιπόν όλων των προβλημάτων που προκύπτουν από την υπερβολική έκθεση στην τηλεόραση και στο διαδίκτυο, χρειάζεται η κατάλληλη πρόληψη πρώτα απο το σπίτι!!

Φωτεινή Κοντού,
Παιδοψυχολόγος Μάγια – Μπίλλυ
Msc, Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια,
ειδίκευση στη Γνωσιακή – Συμπεριφοριστική Ψυχοθεραπεία